เรื่องเด่น ให้ถือทุกอย่างเป็นกรรมฐาน

สมเด็จองค์ปฐมทรงตรัสสอนปกิณกะธรรมดังนี้

ให้ถือทุกอย่างเป็นกรรมฐาน

ห้ามบ่นถึงสุขภาพไม่ดี
ห้ามบ่นถึงโชคชะตาไม่ดี
เพราะทุกอย่างล้วนเป็นครูทดสอบอารมณ์จิตของตน

ทุกคนที่ปรารถนาจักไปพระนิพพาน
ก็จักต้องมีข้อทดสอบทยอยเข้ามากระทบอยู่เนือง ๆ

ให้พิจารณาเข้าหาทุกข์ อันเป็นอริยสัจ กรรมทั้งหลายมาแต่เหตุ
อันเป็นตัวปัญญาสูงสุดในพุทธศาสนาเป็นหลักสำคัญ
พิจารณาเข้าหาสัทธรรมทั้ง ๕ ซึ่งทุกคนจักต้องพบ
คือความปรารถนาไม่สมหวังก็เป็นทุกข์

หากจิตไม่ยอมรับจิตก็จักดิ้นรน ก็ยิ่งเพิ่มทุกข์ให้กับจิตตนเองเป็นธรรมดา

ให้พิจารณาตามเหตุตามผลตามความเป็นจริง
จิตที่ยอมรับในกฎของกรรมก็จักคลายความเดือดร้อนลงได้มาก
คือ รู้อย่างผู้มีปัญญา ฉลาดในธรรม
รู้ว่าสิ่งใดเป็นบุญกุศล สิ่งใดเป็นบาปอกุศล

รู้แล้วยอมรับในกฎของกรรม กฎของธรรมดาอันเป็นอริยสัจ
จิตก็จักไม่ปรุงแต่ง หรือหวั่นไหวไปในกรรมนั้น ๆ
ทุกอย่างเป็นธรรมดาหมด
จิตก็สงบเป็นสุข เป็นอัพยากฤตธรรม หรือ อัพยากตาธรรมา

จำไว้พระตถาคตเจ้าทั้งหลายสอนให้พ้นทุกข์
ด้วยการให้รู้จักตัวทุกข์ จึงจักพ้นทุกข์ได้
มิใช่สอนให้หนีทุกข์ และไม่รู้จักตัวทุกข์ก็พ้นทุกข์ไม่ได้ ก็คือ
อริยสัจหรือกรรมทั้งหลายมาแต่เหตุนั่นเอง

ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น
รวบรวมโดย พล.ต.ท.นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน